Herba mala tamén morre

Oe oe oe oe!, que ven que se vai Pinoché.
Sentementos encontrados entre os desexos de que desapareza da realidade e entre os que lamentan a súa marcha por non ter cumprido diante da xustiza.
Ogallá sexa condeado aínda en ausencia por tanta dor causada. As lembranzas do presidente Allende e do músico Victor Jara nos fan presente a todos e cada un/unha d@s represaliad@s, mort@s e desaparecid@s que non coñecemos.

Pasos do lobo na neve

De paso, e sen querelo, atopo na neve a impronta dun ser poderoso que compartiu coa humanidade, hai moitos milleiros de anos, a súa cultura ecolóxica. Hoxe é un proscrito, un ser repugnante que arrepía os pelos nada máis pensar nel. O lobo. Daquela, as pegadas humanas na neve serían seguidas polos lobos, unas veces, ou tamén as pegadas dos lobos eran seguidas polas hordas humanas, outras, nunha simbiose que nos levou a compartir cultura social, a cova e o calor do lume. Ogallá poidamos volver como mínimo ao respecto pola nosa sabiduría.
Sepáranos o que para uns é un amigo e para outros un traidos, o can. Mais este non debería ser impedimento para a comprensión mútua, ao contrario, a traveso dos cans podemos comprender e mesmo ensinar dun xeito didáctico a sociedade a achegarse ao mundo salvaxe do lobo, que representa a súa/nosa liberdade e natureza.

A dualidade da natureza e a humanidade

Humanidade, ser humano, e natureza son a mesma cousa, forman parte dun todo. Esta afirmación, propia da moderna ecoloxía profunda, é considerada idealista (propia de poetas e filósofos pero non práctica), a pesar de que Marx xa e establecía dentro dos seus plantexamentos materialistas:

O home (humanidade no seu coxunto) vive da natureza, é dicir: a natureza é o seu corpo, e debe manter un diálogo contínuo com ela, do contrario morrerá. Dicir que a súa vida mental e física está vinculada á natureza simplemente significa que a natureza está vinculada a sí mesma, posto que é parte da natureza. Marx, (Early writings. En Bellamy J. 2000. La ecología de Marx. Ed. de intervención cultural/El viejo topo.).

É por isto que a propia existencia física, base do materialismo, inclúe indefectiblemente o ambiente e o seu contido, humanidade incluída, nun todo planetario. O urbanismo e a cultura burguesa occidental propiciaron a dualidade entre mente e corpo que se tansladou ás expresións humanas (ciencia e arte, bioloxía e psicoloxía, etc.) pero tamén entre ruralidade e urbanismo, en definitiva entre natureza e natureza humana. Esa disociación permitiu o desenvolvemento da cultura humana a costa da destrucción indolora da natureza, a explotación sen ter conta do custe. Estes criterios foron asumidos dende vello pola maior parte das relixións, nomeadamente o cristianismo, e mesmo polo humanismo kantiano.

A comprensión da crise ambiental pasa previamente por unir esa división, tan ferreamente separada, entre natureza e humanidade, só dese xeito calquera dano ambiental pode chegar a doer como unha ferida no propio corpo.